Kalina (Viburnum opulus) jest krzewem występującym na obszarze całego kraju. Osiąga nawet 5 m wysokości. Rośnie w miejscach wilgotnych, wzdłuż rzek, na łąkach i na glebach próchniczych. Pięknie kwitnie na biało, co cieszy oczy, gdy jeszcze nie ma za dużo kwitnących roślin. Liście ma duże, trójklapowe, jasnozielone z drobnymi przylistkami, korę jasnoszarą, kwiaty pięciopłatkowe dwóch typów – brzeżne białe i środkowe różowobiałe.
Owoce kalina ma jednopestkowe – wewnątrz znajduje się płaskie ziarno. Najpierw są zielone, potem koralowoczerwone, a dojrzałe – szkarłatnoczerwone. Owoce zbieramy po dojrzeniu jesienią, we wrześniu i październiku. Suszymy w miejscach przewiewnych i ocienionych lub w suszarniach w temperaturze 60–90°C. Owoce zawierają karoten, dużo witamin C i P oraz substancję gorzką i pochodne kumaryny.
Główne działanie wyciągów z owoców kaliny koralowej polega na zmniejszeniu napięcia mięśni gładkich, szczególnie macicy i jelit, stąd jej korzystne działanie w skurczach macicy i bolesnym miesiączkowaniu oraz w przypadkach dolegliwości związanych z okresem przekwitania. Owoce kaliny mają właściwości przeciwkrwotoczne i łagodnie ściągające, co może być wykorzystane w przypadkach skłonności do poronień, w poronieniu zagrażającym, a także w przedwczesnych porodach oraz w zapaleniach żołądka i jelita. Kalina może być używana w przypadkach skurczów łydek u kobiet w ciąży, w przypadkach bólów pleców i lędźwi, które promieniują do dołu i umiejscawiają się na przedniej stronie uda, oraz w neuralgiach. Medycyna ludowa zaleca sok lub odwar z owoców kaliny z miodem w przeziębieniach, biegunkach, a także w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, żylakach odbytu, a zewnętrznie na okłady w przypadkach chorób skóry, takich jak trądzik i owrzodzenia. Owoce z cukrem natomiast jako lek w nadciśnieniu tętniczym, a odwar z kwiatów jako lek poprawiający trawienie, znoszący kolki i skurcze jelit oraz skuteczny w biegunkach.
Kora kaliny ma działanie przeciwskurczowe, przede wszystkim na mięsień macicy. Jest polecana w bolesnym miesiączkowaniu, krwawieniach okresu przekwitania i zagrażającym poronieniu.
|
Kalina – zdrowa gorycz Owoce kaliny są bogatym źródłem cukrów, pektyny, garbników, kwasu askorbinowego (witaminy C), karotenu (prowitaminy A) oraz witaminy P. Poza owocami, surowcem leczniczym jest też kora kaliny (Cortex Yiburni opuli). Pozyskuje się ją wczesną wiosną z młodych pędów ze ściętych uprzednio krzewów. Jest bogatym źródłem glikozydu, zwanego wiburniną, flawonoidów (astragaliny, kempferolu i kwercetyny) oraz pochodnych kumaryny (skopoletyny, eskuletyny), a także systosterolu, garbników, kwasów organicznych (m.in. izowalerianowego), substancji gorzkich, żywicowych. Związki te mają działanie rozkurczowe, przeciwkrwotoczne, ściągające, uspokajające, przeciwbólowe i przeciwporonne.
|
| Odwar z owoców Pół łyżki suszonych owoców zalewamy szklanką wody i gotujemy 3–5 minut. Po przecedzeniu pijemy 2–3 razy dziennie po 1–2 łyżki, pół godziny po jedzeniu. Przecier kalinowy z jabłkami Dojrzałe owoce kaliny myjemy, przebieramy i zagotowujemy w niewielkiej ilości wody. Po ostudzeniu miksujemy lub przecieramy. Gotujemy jabłka w stosunku 1 jabłek do 3 owoców kaliny. Ugotowane jabłka także przecieramy przez sito lub miksujemy i łączymy z przetartą kaliną. Gotujemy, dodajemy do smaku cukier, a pod koniec gotowania cukier wanilinowy lub kilka łyżeczek surowych płatków róży stulistnej. Przekładamy gotowy przecier do słoików. Zamiast jabłek możemy użyć dyni. Nalewka z owoców kaliny 100 g owoców zalewamy ½ litra spirytusu 70-procentowego. Odstawiamy na 2 tygodnie. Pijemy po 20–30 kropli na kieliszek wody 2–3 razy dziennie. Zbyt duże dawki preparatów z kaliny mogą spowodować wymioty, zawroty głowy, zaburzenia mowy, a nawet utratę przytomności. |
Zioła poleca Ewa Lubik - zielarka z Puszczy Noteckiej