Odpowiednio dobrane ćwiczenia, zabieg fenestracji lub hemilaminektomii, czyli wycięcie otworu w łuku kręgu, by usunąć przez niego uszkodzoną tkankę, oraz dyskoidektomia endoskopowa to w tej chwili najpopularniejsze metody leczenia schorzeń kręgosłupa.
Najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa jest przeciążenie jego więzadeł. To one utrzymują kręgi we właściwej pozycji. A zwykle ból jest efektem trwającej długi czas niewłaściwej postawy lub nieodpowiedniego ułożenia ciała podczas snu. W tych wypadkach na szczęście nie trzeba korzystać z wizyty u lekarza. Wystarczy zmienić sposób chodzenia, siedzenia lub dźwigania. Większość bólów kręgosłupa mija sama. Wynikają z przeciążenia. Naturalnym lekarstwem jest odpoczynek. Jeśli ból nie ustępuje przez 2 tygodnie, należy zgłosić się do specjalisty, by postawił diagnozę i wykluczył poważne choroby.
– Zdarza się niestety, że ból kręgosłupa to pierwszy objaw przerzutów do kości w chorobie nowotworowej. Wtedy wymagane jest szybkie, specjalistyczne leczenie w Centrum Onkologii – przestrzega dr Chojnicki, reumatolog.
Reumatologia to niejedyna specjalizacja, która zajmuje się leczeniem kręgosłupa. Gdy boli, pomocy można też szukać u ortopedy, neurologa, neurochirurga oraz specjalistów od rehabilitacji.
Dlaczego z bolącym kręgosłupem trzeba szukać pomocy u tylu specjalistów? Ponieważ każdy z nich patrzy na kręgosłup z innej strony.
Uwaga na rwę kulszową
Najczęstszą przyczyną bólu kręgosłupa, która zmusza nas do wizyty u specjalisty, jest postrzał, zwany inaczej lumbago.
– To silny ból, który pojawia się nagle po pochyleniu lub skręcie tułowia. Wiąże się z uszkodzeniem krążka międzykręgowego. Uciska on na zakończenia nerwów wychodzących z rdzenia kręgowego, czyli na tak zwane korzonki nerwowe. Stan taki potocznie nazywamy wypadnięciem dysku – wyjaśnia dr Wojciech Gruszka, ortopeda.
Zaniedbanie i niewłaściwe leczenie tzw. wypadania dysku może doprowadzić do nieodwracalnych zmian, np. rwy kulszowej.
– Objawia się silnym bólem promieniującym do pośladków, ud, a nawet łydek. Spowodowany jest uciskiem na korzonki nerwowe. Bólom może towarzyszyć mrowienie i drętwienie kończyn – wyjaśnia dr Gruszka.
Jak leczy się rwę kulszową? W większości przypadków wystarczy leczenie zachowawcze. Cierpiący na to schorzenie pacjent powinien odpoczywać, leżąc na wznak na twardym, nieuginającym się podłożu. W tym celu można pod materac na łóżku podłożyć deskę. Chory powinien mieć ugięte nogi w stawach biodrowych i kolanowych, a łydki w tej pozycji powinny być podparte. Takie ułożenie ciała sprawia, że przesunięte jądro miażdżyste wraca na swoje miejsce. Uwalnia tym samym uciśnięte struktury. Dzięki temu ból łagodnieje, a z czasem przechodzi.
– Dolegliwości łagodzą też ciepłe okłady okolicy krzyżowej. Pacjentowi ulgę przynosi również podanie środków przeciwbólowych, witamin i leków rozluźniających. Gdy ustąpi ostry ból, niezbędna jest rehabilitacja. W zależności od zaawansowania choroby stosuje się wówczas masaż mięśni przykręgosłupowych i kończyn – wylicza Gruszka.
Wskazane są również ćwiczenia rozluźniające, wyciąg oraz zabiegi fizykoterapeutyczne, tj. nagrzewania, np. diatermią lub lampą solux. Pomocne mogą się okazać także ultradźwięki i specjalne kąpiele, np. osoby, które mają skłonność do rwy kulszowej, by zapobiegać nawrotom choroby, powinny regularnie ćwiczeniami wzmacniać mięśnie przykręgosłupowe i brzucha. Najlepsze efekty w tej dziedzinie daje pływanie na plecach.
Zdarza się jednak, że leczenie zapobiegawcze nie przynosi skutków i chory nadal cierpi na przenikliwy ból oraz narastające objawy uszkodzenia korzeni nerwowych. Wówczas ulgę może przynieść operacja, która polega na usunięciu zwyrodniałego krążka międzykręgowego.
Ortopeda lub neurolog
– Ortopedzi i neurochirurdzy to lekarze skoncentrowani na leczeniu operacyjnym, podczas gdy np. reumatolodzy zajmują się chorobami układowymi, czyli stanami zapalnymi, które wystąpić mogą również w kręgosłupie – wyjaśnia dr Chojnicki.
Jeżeli bólowi kręgosłupa towarzyszą zmiany neurologiczne, pacjent wymaga konsultacji u neurologa albo neurochirurga.
Leczeniem kręgosłupa zajmują się też tzw. chiropraktycy. To specjaliści od terapii manualnej. Opiera się ona na analizie mechaniki układu ruchu oraz zaburzeń, które powstają w kręgosłupie. Chiropraktyk dzięki delikatnej i jednocześnie bardzo efektywnej technice potrafi zrównoważyć układ ruchu, a co za tym idzie − zlikwidować ból kręgosłupa. Gdy boli kręgosłup, nie należy kłaść się płasko. W tej pozycji dolegliwości się nasilają. Lepiej usiąść z wyprostowanymi plecami na twardym krześle lub położyć się na podłodze na wznak, a nogi ułożyć na stołku.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kąpiel solankowa
Pomaga w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów i kręgosłupa. Łagodzi również nerwobóle. Najlepiej zrobić ją przed snem, gdyż odpoczynek przedłuża działanie lecznicze zabiegu. Jak przygotować kąpiel? Należy nalać do wanny wodę o temperaturze ok. 37°C. Następnie wsypać 200 g soli uzdrowiskowej, np. kingę lub bocheńską. Kąpiel powinna trwać od 10 do 20 minut. Temperatura wody powinna przez cały czas być taka sama. Bolące miejsca warto wymasować szczotką do mycia pleców. Pozwoli to się odprężyć i usunąć bóle napięciowe.
Dorota Słomczyńska