Len znano już w ósmym tysiącleciu przed naszą erą. Jego nasiona znajdowano w grobowcach faraonów, a ich zmumifikowane zwłoki owijane były w lniane tkaniny.
O znaczeniu leczniczym lnu pisano już w starożytnej Grecji i Rzymie. Dziś nauka potwierdza niezwykłe antyseptyczne, przeciwzapalne oraz przeciwutleniające właściwości rośliny.
Byle na zimno
Nieocenione właściwości prozdrowotne wykazują produkty wytworzone z nasion lnu, głównie olej jako suplement diety. Musi być tłoczony na zimno, a to oznacza, że nie jest chemicznie oczyszczany. Tłoczenie na ciepło pozwala uzyskać z nasion więcej surowca, ale olej traci cenne właściwości. Tę metodę wykorzystuje się, by uzyskać pokost, np. do impregnacji drewna.
Olej lniany zawiera kilkakrotnie więcej tzw. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) omega-3 niż oleje z innych roślin, np. rzepaku. Jest najbogatszym roślinnym źródłem tych dobroczynnych kwasów. Na rynku jest dostępny w postaci suplementów diety.
– Nasz organizm nie potrafi sam syntetyzować tych kwasów, dlatego tak ważne jest, by były one obecne w diecie. Do NNKT należą przede wszystkim omega- 3 i omega-6. W codziennej diecie dzisiejszego Europejczyka niestety mamy najczęściej nadmierną podaż tych drugich. Tymczasem w zdrowym żywieniu chodzi nie tylko o kwasy, ale i ich proporcję. Dlatego suplementowanie oleju lnianego bogatego w kwasy omega-3 to doskonałe rozwiązanie – wyjaśnia Zbigniew Kęsa, kierownik Zakładu Badań i Przetwórstwa Nasion w Instytucie Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich.
Olej lniany ma korzystne działanie nie tylko przy bilansowaniu stężeń złego i dobrego cholesterolu we krwi. Kwasy omega-3 mają szerokie spektrum działania – obserwuje się ich dobroczynny wpływ m.in. na układ nerwowy, oczy czy serce.
Sprzedawany jest wyłącznie w butelkach z ciemnego szkła. Wlany do butelki zaraz po wytłoczeniu ma zaledwie trzy miesięczny okres przydatności do spożycia. Po upływie tego terminu staje się gorzki. Taki olej także jest pożyteczny. Doskonale sprawdza się jako kosmetyk do pielęgnacji ciała. Dzięki niemu skóra staje się bardziej jędrna, elastyczna i oczyszczona.
Z twarogiem i do sałatki
Jak go spożywać? Ponieważ jest podstawowym składnikiem diety dr Budwig, należy jeść go w towarzystwie odpowiednio przyrządzonego twarogu. Świetnie sprawdza się też jako dodatek do pieczywa, np. zastępując masło, a także do sałatek, śledzi, ziemniaków. Olej lniany nie nadaje się do smażenia. Wyjątek stanowią potrawy, które smaży się bardzo krótko, np. naleśniki, ale można wtedy wykorzystać tylko olej lniany niskolinolenowy, który zawiera przede wszystkim kwasy omega-6 (kwas linolowy). Ten olej nie zalicza się do suplementów diety. Ma dłuższy termin przydatności do spożycia i różni się smakiem. To typowy olej spożywczy, Często oferowany jest na bazarach i w sklepach spożywczych, podczas gdy olej lniany z kwasami omega-3 dostępny jest głównie w aptekach i sklepach zielarskich. Pamiętajmy o zdrowym stylu życia. Ograniczmy w codziennej diecie utwardzone tłuszcze roślinne, spożycie kalorycznych tłuszczów nasyconych, nie stosujmy olejów do wielokrotnego smażenia, suplementujmy oleje, które są bogatym źródłem kwasów omega-3. Wprowadźmy też do naszej diety jak najwięcej potraw z tłustych ryb.
Karolina Kasperek