Do krążenia krwi w naszym układzie krwionośnym niezbędne jest odpowiednie ciśnienie. Niestety z różnych powodów, zawinionych przez człowieka lub niezawinionych, dochodzi do wzrostu ciśnienia.
Prawidłowe ciśnienie to 120–129 (skurczowe) i 80–84 (rozkurczowe), a wysokie prawidłowe: 130–139/85–89. O nadciśnieniu mówimy wówczas, gdy te wartości są przekroczone.
W nadciśnieniu tętniczym wyróżnia się 3 stopnie:
- stopień 1 – o wartościach 140– 159/90–99 – nadciśnienie łagodne,
- stopień 2 – o wartościach 160– 179/100–109 – nadciśnienie umiarkowane,
- stopień 3 – o wartościach powyżej 180/110 – nadciśnienie ciężkie.
Przyczyny
U wielu chorych nie da się określić przyczyn nadciśnienia. Takie nadciśnienie nazywane jest samoistnym lub pierwotnym. Najczęściej wynika ono z uwarunkowań genetycznych i dziedziczone jest po rodzicach czy dziadkach. Podwyższone ciśnienie może być też objawem chorób serca, nerek, tarczycy, a nawet skutkiem zażywania niektórych leków.
Czynnikami, które przyczyniają się do nadciśnienia, są też: nadwaga i brak aktywności fizycznej, tłuste i słone potrawy oraz stres. Jeżeli do tego dochodzi palenie tytoniu lub nadużywanie kawy i alkoholu, człowiek ma duże szanse nabawić się nadciśnienia. To z kolei może być przyczyną choroby wieńcowej serca lub zawału, udarów mózgu, chorób nerek, miażdżycy, a nawet uszkodzenia nerwu wzrokowego. Dlatego wczesne rozpoczęcie leczenia nadciśnienia jest tak ważne.
Nadciśnienie tętnicze ma charakter pierwotny w 80–90% przypadków, natomiast w 10–20% ma charakter wtórny. W tym drugim przypadku jeśli usunie się przyczynę, to pacjent wraca do zdrowia i nie musi dalej przyjmować leków. Dlatego zwłaszcza młodych pacjentów z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym trzeba dokładnie przebadać. Oczywiście profilaktyka, czyli zapobieganie chorobie nadciśnieniowej, jest nie mniej istotne. Najlepsza będzie systematyczna kontrola ciśnienia w domu i zapisywanie wartości w notesiku. W sprzedaży w aptekach (odradzamy kupowanie takiego sprzętu na bazarach) jest cała gama dobrych i niedrogich aparatów do pomiaru ciśnienia, np. nadgarstkowych lub naramiennych automatycznych. Najdokładniejsze jednak są ciśnieniomierze rtęciowe stosowane przez lekarzy.
Objawy
Oprócz wskazań dużych wartości ciśnienia u chorego mogą też występować charakterystyczne dla nadciśnienia objawy:
- bóle głowy (często zaraz po przebudzeniu),
- mroczki przed oczami,
- trudności z zasypianiem i budzenie się w nocy,
- kołatanie serca,
- wzmożona potliwość,
- szumy w uszach,
- zawroty głowy,
- uczucie dużego zmęczenia po niewielkim wysiłku, czasem zaczerwienienie twarzy.
Jarosław Poszepczyński Konsultacja medyczna: dr n. med. Zbigniew Jarosik, Dyrektor Centrum Medycznego „BORUTA” w Zgierzu
Leczenie i domowe sposoby
Nadciśnienie pod ścisłą kontrolą lekarzy, którzy w dzisiejszych czasach dysponują wieloma skutecznymi lekami, da się opanować, a przez to poprawić komfort życia chorego. Dlatego nigdy nie wolno lekceważyć podwyższonego ciśnienia krwi.
Każdy chory może sam sobie pomóc w walce z nadciśnieniem, sięgając po produkty, które wykazują działania obniżające ciśnienie. Choćby seler i czosnek, warzywa, które wykazują działanie lekko obniżające poziom ciśnienia. Substancje zawarte w obu tych roślinach korzystnie wpływają na naczynia krwionośne, dzięki czemu krew lepiej krąży. Podobnie działają soki warzywne i owocowe (najlepiej z aronii i czarnej porzeczki), herbatki ziołowe (np. z głogu), herbata czerwona i zielona. Do słodzenia zamiast „niezdrowego cukru” lepiej używać naturalnego miodu albo stewii. W ogóle należy spożywać więcej produktów zawierających potas, który obniża ciśnienie, a mniej tych zawierających sód, który zatrzymuje wodę w organizmie, co prowadzi do wzrostu ciśnienia tętniczego.
Pamiętaj!
- Nadciśnienie to choroba nie tylko osób w podeszłym wieku.
- Długotrwała, nieleczona choroba nadciśnieniowa skraca życie średnio o 10–15 lat.
- Stosuj się do zaleceń lekarza i regularnie przyjmuj zalecone leki.
- Zażywaj jak najwięcej ruchu na świeżym powietrzu.