Warto wiedzieć, która ciemna kropka czy plamka na skórze może nam grozić poważnymi powikłaniami i stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.
Idzie jesień, a z nią niższe temperatury i coraz grubsze warstwy odzieży. Mniej będzie okazji, by oglądać swoje nieosłonięte ciało. Warto jednak raz dobrze mu się przyjrzeć i sprawdzić, czy nie została nam po lecie jakaś „pamiątka”, czyli niepokojąca zmiana skórna. Ekspozycja na słońce powoduje bowiem, że pojawiają się nowe lub zmieniają się stare znamiona.
Niektóre łagodne
Istnieje kilka bardzo popularnych i łagodnych zmian. Należą do nich m.in. pieprzyki.
Mają zwykle czarną albo brązową barwę i występują pojedynczo lub w skupiskach. Większość pieprzyków ujawnia się w dzieciństwie i pierwszych trzydziestu latach życia. Zdrowy dorosły człowiek może ich mieć od 10 do 40. Z biegiem lat pieprzyki się zmieniają, ale są to zmiany bardzo powolne. Mogą się „podnieść”, czyli stać się wyczuwalne pod palcami, albo zmienić kolor. Mogą też pojawić się na nich włoski. Niektóre z pieprzyków mogą nie zmienić się wcale, inne natomiast potrafią znikać.
Skąd się biorą?
Taka zmiana formuje się, kiedy odpowiednie komórki, zwane melanocytami, mają tendencję do grupowania się, a nie rozpraszają się równo w skórze. Komórki te są odpowiedzialne za pigmentację, czyli m.in. naturalny kolor naszej skóry. Ich obecność i rodzaj wrażliwości sprawiają na przykład, że pieprzyki ciemnieją po ekspozycji na słońce u nastolatków i u kobiet ciężarnych.
Większy od gumki?
Popularną łagodną zmianą są wrodzone znamiona barwnikowe. Pojawiają się u 1 na ok. 100 noworodków. Te zmiany obarczone są nieco większym ryzykiem przekształcenia się w raka. Należy zmierzyć średnicę takiego pieprzyka lub piega. Należy mu się baczniej przyglądać, jeśli jego wielkość przekracza rozmiary np. gumki do mazania lub ma którąś z cech czerniaka. Niebezpieczne znamiona tego typu są zwykle większe niż gumka i mają nieregularny kształt. Mają też nierówny koloryt – zwykle są ciemniejsze w centrum i jaśniejsze bliżej nierównych brzegów. Ludzie z takimi zmianami mogą mieć na ciele więcej niż 100 pieprzyków. Jakakolwiek zmiana w takim znamieniu powinna skłonić nas do natychmiastowej wizyty u lekarza.
Kiedy jest niebezpieczne?
Na szczególną uwagę zasługują te, które pojawiają się po 30. roku życia. Jeśli zmieni się kolor, wysokość, rozmiar czy kształt, należy udać się do dermatologa. Niebezpieczne może być także krwawienie pieprzyka, swędzenie, sączenie się z niego płynu, a także moment, w którym staje się wrażliwy na dotyk albo bolesny. Oglądając swoje ciało, przyjrzyjmy się miejscom wystawionym na działanie słońca – dłoniom, ramionom, klatce piersiowej, szyi, twarzy czy uszom. Jeśli przez lata nic się nie dzieje ze zmianą skórną, najprawdopodobniej jest bezpieczna. Jeśli zaś chcemy usunąć pieprzyk ze względów estetycznych, też skonsultujmy tę decyzję z dermatologiem.
Karolina Kasperek